Karbon Ayak İzi Hesaplama ve Raporlaması Artık Bir Zorunluluk

İklim değişikliğiyle mücadelede en önemli adımlardan biri, işletmelerin çevresel etkilerini anlaması ve azaltmasıdır. Bu noktada, karbon ayak izi hesaplama ve raporlama süreçleri giderek daha fazla önem kazanıyor. Ancak birçok firma, bu sürecin kendi işletmeleri için zorunlu olup olmadığını merak ediyor. Peki, karbon ayak izi hesaplama ve raporlama hangi firmalar için geçerlidir? Gelin birlikte inceleyelim.

Karbon Ayak İzi Nedir?

Karbon ayak izi, bir işletmenin faaliyetleri sonucu atmosfere salınan toplam sera gazı miktarını ifade eder. Bu hesaplama, genellikle ton karbondioksit eşdeğeri (tCO₂e) cinsinden yapılır ve:

• Enerji kullanımı

• Ulaşım faaliyetleri

• Üretim süreçleri

• Atık yönetimi

• Tedarik zinciri

gibi birçok faktörü kapsar.

Hangi Firmalar Karbon Ayak İzini Hesaplamalı ve Raporlamalı?

1. Yasal Yükümlülüğü Olan Firmalar

Birçok ülke ve bölge, özellikle büyük ölçekli şirketler için karbon emisyonlarının hesaplanmasını zorunlu hale getirmiştir. Türkiye’de bu konuda önemli bir adım, 2023 yılında yürürlüğe giren İklim Kanunu Taslağı ve Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) hazırlıklarıdır. Bu kapsamda:

• Enerji, çimento, demir-çelik, kimya, rafineri gibi emisyon yoğun sektörlerde faaliyet gösteren firmalar

• Yıllık emisyonları belirli bir sınırın (örneğin 25.000 ton CO₂e) üzerinde olan tesisler

karbon ayak izlerini raporlamakla yükümlüdür.

2. Uluslararası Tedarik Zincirinde Yer Alan Firmalar

Çok uluslu şirketlerle çalışan veya ihracat yapan firmalar için karbon ayak izi raporlaması bir rekabet avantajı haline gelmiştir. Özellikle Avrupa Birliği’nin 2026’da tam anlamıyla yürürlüğe girecek olan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM) nedeniyle, AB’ye ihracat yapan firmalar için karbon raporlaması bir zorunluluk halini alacaktır.

3. Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması Yapan Firmalar

BIST 100’de yer alan şirketler ve halka açık firmalar, artık kurumsal sürdürülebilirlik raporlaması yaparken karbon ayak izi verilerini de sunmak zorundadır. Bu kapsamda:

• ISO 14064 standardı

• GHG Protocol

• CDP (Carbon Disclosure Project)

gibi uluslararası standartlar doğrultusunda ölçüm ve raporlama yapan firmalar sayısı hızla artmaktadır.

4. Gönüllü Olarak Sürdürülebilirlik Hedefi Koyan Firmalar

Birçok şirket, çevresel duyarlılık ve marka itibarı açısından gönüllü olarak karbon ayak izi ölçümü ve raporlaması yapmaktadır. Özellikle şu firmalar öne çıkmaktadır:

• Sürdürülebilirlik raporları yayımlayan KOBİ’ler

• Karbon nötr olma taahhüdü veren girişimler

• Yeşil finansman (örneğin yeşil tahviller) hedefleyen firmalar

Bu gönüllü raporlama, hem çevresel sorumluluğun yerine getirilmesi hem de müşterilerle güven ilişkisi kurulması açısından büyük fayda sağlar.

Karbon Ayak İzi Hesaplamanın Faydaları

• Yasal riskleri azaltır

• Maliyet tasarrufu sağlar (enerji verimliliği)

• Marka imajını güçlendirir

• Yatırımcı güveni sağlar

• Yeşil finansman fırsatlarına erişim sağlar

Sonuç: Karbon Ayak İzi Her Firmanın Gündeminde Olmalı

Karbon ayak izi hesaplama ve raporlama, artık sadece büyük sanayi kuruluşlarının değil; KOBİ’lerin, hizmet sektöründeki firmaların ve girişimlerin de gündeminde olmalı. Hem yasal düzenlemeler hem de sürdürülebilirlik trendleri, bu konunun önemini artırıyor.

Eğer siz de firmanız için karbon ayak izi hesaplama sürecine başlamak istiyorsanız, uzman bir danışmanlıkla çalışarak hem doğru veriler elde edebilir hem de uluslararası standartlara uygun raporlama yapabilirsiniz.

📌 Unutmayın:

Gelecek, sürdürülebilir olanındır. Bugünden adım atan firmalar, yarının kazananları olacak.